هوش مصنوعی، فوتبال را تغییر می‌دهد؟

چطور یک دانشگاه قدیمی در بلژیک سعی در عوض کردن فوتبال دارد؟ از داده و هوش مصنوعی تا همکاری با باشگاه‌های معروف.

در دانشگاه کاتولیک لون (KU Leuven) در بلژیک، یکی از قدیمی‌ترین دانشگاه‌های دنیا، یک آزمایشگاه به اسم «Sports Analytics Lab» فعالیت می‌کند که تمرکزش روی تحلیل داده‌های فوتبال با کمک هوش مصنوعی است. این آزمایشگاه را جسی دیویس، استاد آمریکایی علوم کامپیوتر، اداره می‌کند. دیویس که در کودکی طرفدار پر و پا قرص بسکتبال و فوتبال آمریکایی بود، تا دوران دانشگاه فوتبال نمی‌دید؛ اما در جریان جام جهانی ۲۰۰۲ جذب این ورزش شد. وقتی در سال ۲۰۱۰ به عنوان پژوهشگر در دانشگاه لون استخدام شد، چند تا از همکارای ورزشی‌دوستش دوباره اون رو به دنیای فوتبال علاقه‌مند کردن.

آزمایشگاه لون پژوهش‌هایی منتشر کرده که از جمله بهینه‌ترین نواحی زمین برای شوت‌زنی از راه دور یا بررسی این‌که آیا در شرایط خاص، بهتر است توپ را بلند و به بیرون بزنیم تا از عقب بازی‌سازی کنیم، پرداخته‌اند. برخی از این مقالات با عنوان‌هایی مانند «رویکرد بیزی به احتمال برد در جریان بازی» یا «تحلیل فرایندهای تصمیم‌گیری مارکوف در فوتبال حرفه‌ای» منتشر شدند؛ اما دیویس و تیمش عاقلانه عمل کردند و وبلاگی راه‌اندازی کردند که مفاهیم پیچیده را به زبان ساده برای عموم توضیح می‌داد.

این پژوهش‌ها به همکاری‌هایی با باشگاه‌هایی مانند لایپزیگ، کلوب بروژ، فدراسیون‌های آلمان و آمریکا و نیز تیم محلی «اود-هیوِرله لون» منجر شد. نکته جالب آن‌که با وجود گذشت بیش از یک دهه، دیویس و تیم حدود ۱۰ نفره‌اش همچنان پیشرو و تأثیرگذار هستند – از جمله در ارزیابی‌های جدید درباره ارزش مالکیت توپ.